Ενδιαφέροντα Άρθρα

Επιλογές, Ευθύνη, Δύναμη και Έλεγχος

Καμιά φορά, οι νεοφερμένοι στο πρόγραμμα διαμαρτύρονται για κάποια πράγματα που τους φαίνονται αντιφατικά. Για παράδειγμα, λένε: «Από τη μια μου λέτε να πάρω την ευθύνη και από την άλλη και από την άλλη, μου λέτε να αφήσω τα πράγματα από τα χέρια μου. Τι στην ευχή να κάνω;». Το να παίρνουμε την ευθύνη και να αφήνουμε τα πράγματα από τα χέρια μας, είναι δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος – αυτό που τα διαχωρίζει, πολύ συχνά, είναι το πρόβλημα του ελέγχου. Για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το περίπλοκο πρόβλημα, θα πρέπει να εξετάσουμε τις έννοιες «ευθύνη» και «έλεγχος».

Ορισμένοι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τις δυο αυτές έννοιες ως δυο αντίρροπες δυνάμεις και ανακαλύπτουν ότι έχουν παραλύσει εξαιτίας αυτής της φαινομενικής αντίφασης. Η ανάληψη ευθυνών, μας παραπέμπει στην έννοια της αντίληψης του εαυτού με εσωτερικό «σταθερό κέντρο». Παίρνουμε την ευθύνη για τις πράξεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές μας. Δε ρίχνουμε το φταίξιμο στους άλλους προκειμένου να αποφύγουμε τις συνέπειες. Σε κάθε περίσταση, παίρνουμε το μερίδιο της ευθύνης που μας αναλογεί. Βρίσκουμε το κουράγιο να κάνουμε τις δικές μας επιλογές. Το να αναλάβουμε ευθύνες, είναι ακριβώς το αντίθετο από το να συμπεριφερόμαστε εγωκεντρικά. Θα ωφελούσε πολύ αν αποφασίζαμε να παραιτηθούμε από αυτού του είδους την ανεύθυνη συμπεριφορά.

Τα εγωκεντρικά άτομα πιστεύουν ότι έχουν τον έλεγχο και νομίζουν ότι μπορούν να χειρίζονται καταστάσεις και να τις φέρνουν στα μέτρα τους. Συμπεραίνουν αυτόματα ότι, αυτό που αρέσει σε αυτούς, θα αρέσει και σε όλους τους άλλους. Ξέρουμε όμως ότι «αυτό που είναι παράδεισος για τον έναν, μπορεί απλά να είναι κόλαση για κάποιον άλλον». Είναι μάλλον επικίνδυνο για την ανάρρωσή μας να έχουμε αυταπάτες και να πιστεύουμε ότι έχουμε την ικανότητα να ελέγχουμε τον εαυτό μας, τους άλλους και τις καταστάσεις. Ενώ έχουμε τη δύναμη να κλωτσήσουμε ένα σκυλί, δεν μπορούμε με τίποτα να ελέγξουμε αν και το σκυλί, με τη σειρά του, θα μας δαγκώσει. Ένας παρεμφερής παραλληλισμός μπορεί να γίνει και με τα ναρκωτικά. μπορούμε να επιλέξουμε να πάρουμε ναρκωτικά, αλλά δεν μπορούμε με τίποτα να ελέγξουμε τις επιπτώσεις που θα έχουν πάνω μας, μιας και δε θα επιλέγαμε ποτέ προκαταβολικά να εθιστούμε σε αυτά.

Η έννοια του να αφήνουμε τα πράγματα από τα χέρια μας έχει διάφορες εκφάνσεις. Πολλές φορές, εγκαλούμαστε να αφήσουμε τα πράγματα από τα χέρια μας και συγχρόνως, να αναλάβουμε ευθύνες. Όταν δουλεύουμε τα Βήματα, Τέταρτο μέχρι Δέκατο, το να παίρνουμε την ευθύνη για τον τρόπο που έχουμε συμπεριφερθεί στο παρελθόν, ορισμένες φορές σημαίνει ότι πρέπει να παραδεχθούμε ότι η συμπεριφορά μας ήταν άσχημη. Οι ιδρυτές των Α.Α ήξεραν ότι, από τη στιγμή που παραδεχόμαστε τις αδυναμίες μας, αν δεν κάνουμε κάτι σχετικά με αυτές, το πιθανότερο είναι ότι θα αυτό-μαστιγωνόμαστε με ενοχές, πράγμα που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την ανάρρωσή μας. Οπότε, μας συμβούλεψαν να αφήσουμε τα πράγματα από τα χέρια μας και να τις αποδεχθούμε. Κάνουμε επανορθώσεις, όποτε είναι δυνατόν.

Δεν μπορούμε όμως, να αλλάξουμε αυτά που έχουν γίνει και υπάρχουν φορές που αδυνατούμε να εντοπίσουμε τους ανθρώπους που έχουμε βλάψει και στους οποίους θα θέλαμε να επανορθώσουμε. Σε αυτήν την περίπτωση, οι επανορθώσεις συνίστανται στο να πάρουμε την ευθύνη γι΄ αυτές μας τις πράξεις και να αποφασίσουμε στο μέλλον να συμπεριφερόμαστε καλύτερα. Έτσι, λοιπόν, ήρθε η ώρα να αφήσουμε όλα αυτά τα γεγονότα πίσω μας. Είναι κάπως, όπως με ένα φάντασμα. Υποτίθεται ότι το φάντασμα είναι μια ψυχή που, εξαιτίας κάποιας αδικίας, δεν μπορεί να βρει γαλήνη αλλά άπαξ και η αδικία αυτή διορθωθεί, βρίσκει γαλήνη και δεν έχει πλέον ανάγκη να στοιχειώνει τον κόσμο των ζωντανών. Με την ίδια λογική, αν πάρουμε την ευθύνη για τα λάθη του παρελθόντος, δεν υπάρχει λόγος πια να μας στοιχειώνουν. Δε χρειάζεται να ασχολούμαστε πια με αυτά – μπορούμε να τα θυμόμαστε αλλά δεν έχουν πια τη δύναμη να μας προξενήσουν πόνο και τύψεις, γιατί έχουμε συγχωρήσει τον εαυτό μας.

Related Posts